Na naszym blogu omawialiśmy już temat szkody wyrządzonej przez zwierzę (czyt. tut. http://odszkodowaniaoc.rzeszow.pl/?s=sarna). Jednak poprzedni artykuł omawiał zdarzenie wywołane przez zwierzęta żyjące na wolności. Jak wygląda odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę, które pozostaje pod stałą pieczą człowieka (np. pies, koń, kot)? O tym w poniższym artykule.
Podstawa prawna
W pierwszej kolejności należy wskazać, na przepis art. 431 kodeksu cywilnego który określa zaostrzoną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę, które pozostaje pod stałą pieczą człowieka. Trzeba jednak pamiętać, że komentowany przepis nie znajduje zastosowania do szkody wyrządzonej przez zwierzę znajdujące się w stanie wolnym. Niektóre przypadki szkód wyrządzonych przez zwierzęta, nad którymi człowiek nie sprawuje stałej pieczy, są przedmiotem regulacji prawnej w odrębnych przepisach (zwłaszcza w prawie łowieckim). W innych przypadkach do szkód wyrządzonych przez zwierzęta należy stosować ogólne reguły odpowiedzialności odszkodowawczej, które niekiedy pozwalają nałożyć obowiązek naprawienia szkody na podmioty stosunków cywilnoprawnych*.
Treść art. 431 kodeksu cywilnego wskazuje wprost: Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, zobowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.Warto pamiętać, o tym że nawet jeżeli zwierzę chowane przez nas uciekło, a było to skutkiem naszego działania lub zaniechania to będziemy ponosić odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez takiego zwierzaka.
Trzeba przy tym wskazać, że odpowiedzialność za pogryzienie przez psa ponosi ten kto zwierzę to hoduje lub się nim posługuje, przy czym ten kto zwierzę chowa nie musi być zawsze jego właścicielem. Dla odpowiedzialności tych podmiotów nie ma też znaczenia, czy w chwili wyrządzenia szkody przez to zwierzę, faktycznie znajdowało się ono faktycznym pod nadzorem człowieka, czy też było zagubione czy zbłąkane. Zatem przepis ten wskazuje na zwiększonąodpowiedzialność na zasadzie winy w nadzorze.
Kto odpowiada za szkodę?
Jak zostało wskazane wyżej, odpowiada ten kto zwierzę chowa, niezależnie od tego czy jest właścicielem czy nie. Jednak, jeżeli posiadacz psa był ubezpieczony od odpowiedzialności w życiu prywatnym i ubezpieczenie to obejmuje szkody wyrządzone przez zwierzę, to wtedy roszczenia o odszkodowanie można również kierować do właściwego zakładu ubezpieczeń, który będzie odpowiadała w miejsce właściciela psa. Istnieje też możliwość, że zwierzę znajdowało się na terenie gospodarstwa rolnego, wówczas można również żądać zapłaty od zakładu ubezpieczeń, które ubezpieczało to gospodarstwo rolne obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.
Rodzaj dochodzonych roszczeń
W takiej sytuacji każdemu komu stała się krzywda w związku zdarzeniem spowodowanym przez zwierzę, może domagać się zarówno odszkodowania jak i zadośćuczynienia.Rodzaj dochodzonych roszczeń zależy od rodzaju szkody. Dla przypomnienia wskazuje, że zakres odszkodowania obejmuje zwrot za m.in.: koszty leczenia, dojazdów do lekarzy, zakupu leków, zniszczonych rzeczy, kosztów opieki sprawowanej przez osoby trzecie a nawet renty. W kwestii zadośćuczynienia kwestia ta rozpatrywana jest indywidualnie, m.in. w oparciu o zakres szkody, doznany uszczerbek na zdrowiu, ale też wymiar cierpień psychicznych, poczucia krzywdy, bólu i niedogodności w codziennym życiu.
Podsumowanie
Ten kto został pogryziony przez cudze zwierzę ma prawo żądać zadośćuczynienia i odszkodowania pokrywającego koszty leczenia i inne wydatki. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę kształtuje się w oparciu oprzepis art. 431 kodeksu cywilnego który określa zaostrzoną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę, które pozostaje pod stałą pieczą człowieka.
*(por. M. Goettel, Zasady odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta (w:) Czyny niedozwolone w prawie polskim i prawie porównawczym, pod red. M. Nesterowicza, Warszawa 2012, s. 146–162); por. także tezy do art. 415 i n. k.c. oraz wyrok SN z dnia 7 września 2000 r., I CKN 1212/99, OSP 2001, z. 6, poz. 90, z glosą M. Goettla tamże, i z dnia 17 czerwca 1966 r., I CR 360/66, OSNC 1967, nr 2, poz. 30, z glosą Z.K. Nowakowskiego, OSP 1967, z. 7–8, poz. 182).
