Wyczerpanie sumy gwarancyjnej z OC

Poniższy artykuł powstał z uwagi na przekonanie naszych klientów o nieograniczonej odpowiedzialności towarzystw ubezpieczeń w zakresie likwidacji szkody i wypłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia z tytułu OC sprawcy. Bardzo mało mówi się o sumie gwarancyjnej do jakiej towarzystwo ubezpieczeń ma obowiązek wypłacić odszkodowanie i zadośćuczynienie. Sprawa ta dotyczy zwłaszcza wypadków sprzed wielu lat i zdarzeń, w których szkody doznała duża liczba osób lub znacząca liczba osób jest uprawniona do pobierania świadczeń, np. z tytułu renty.

Suma gwarancyjna obecnie

Wysokość sumy gwarancyjnej, czyli maksymalnego limitu odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeń wynosi obecnie w Polsce 5,21 mln euro za szkody na osobie oraz 1,05 mln euro za szkody związane z mieniem. To sporo, zwłaszcza że jeszcze kilka lat temu sumy te były znaczni niższe i niestety często nie wystarczały do zaspokojenia wszystkich uzasadnionych roszczeń poszkodowanych. Natomiast jeszcze w roku 2018r. były to sumy odpowiednio 5 mln euro za szkody na osobie i 1 mln euro za szkody związane z mieniem.

Trochę historii

Początkowo w przepisach nie określono górnej granicy odpowiedzialności ubezpieczycieli. Dopiero w roku 1991 r. wprowadzono limit odpowiedzialności gwarancyjnej towarzystwa ubezpieczeń, który wynosił wówczas 7,2 mld zł (przed denominacją) co do jednego zdarzenia. Od 2004 roku górny limit wypłaty odszkodowania w odniesieniu do szkód na osobie wynosił 350 tys. euro na każdego z poszkodowanych, z kolei do szkód na mieniu 200 tys. euro na jedno zdarzenie bez względu na liczbę poszkodowanych. Następnie od 2006 r. suma gwarancyjna podniesiona została do kwoty 1,5 mln euro na jedno zdarzenie bez względu na liczbę poszkodowanych przy szkodach osobowych, a w odniesieniu do szkód na mieniu 300 tys. euro także na jedno zdarzenie i to bez względu na liczbę poszkodowanych.
Od 2012r. sumy gwarancyjne wynosiły w przypadku szkód na osobie: 5 mln euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych, natomiast w przypadku szkód w mieniu: 1 mln euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych.

Nie ulega zatem wątpliwości, że obecna wysokość sumy gwarancyjnej zapewnia należytą ochronę dla osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych.

Co oznacza wyczerpanie sumy gwarancyjnej dla poszkodowanych?

Wyczerpanie się sumy gwarancyjnej oznacza bowiem, że poszkodowanemu w wypadku przestają być wypłacane świadczenia odszkodowawcze. Dla poszkodowanych w skutek wypadków komunikacyjnych sprzed kilkunastu lat oznacza to, że bardzo często zostają bez środków do życia z powodu wyczerpania się sum gwarancyjnych ubezpieczenia. Co należy zrobić w takiej sytuacji? Otóż art. 22a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych podpowiada:

1. Zakład ubezpieczeń informuje poszkodowanego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia, o której mowa w 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 1 lub 2, o możliwości wyczerpania się określonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej, w przypadku, gdy łączna kwota wypłaconych odszkodowań lub innych świadczeń przekroczy 80% określonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.
2. Przekazując informację, o której mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń informuje jednocześnie poszkodowanego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia o możliwości wytoczenia powództwa do właściwego sądu o ukształtowanie, na podstawie art. 357¹ kodeksu cywilnego, stosunku prawnego wynikającego z umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 4 pkt 1 lub 2.

Powyższe daje poszkodowanym oręż do walki o swoje słuszne prawo do dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia należnego w skutek wypadku, jednak poprzez uprzednie wytoczenia powództwa o ukształtowanie.

W kolejnym artykule przedstawimy, jak wygląda droga poszkodowanego do wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia po wyczerpaniu sumy gwarancyjnej.