Kwestia roszczenia jakim jest zadośćuczynienie była już przez nas omawiana m.in. tutaj: http://odszkodowaniaoc.rzeszow.pl/wypadki-drogowe/czym-jest-i-kiedy-nalezy-sie-zadoscuczynienie-po-smierci-osoby-najblizszej/#comment-13 i tutaj: http://odszkodowaniaoc.rzeszow.pl/wypadki-drogowe/zadoscuczynienie-za-smierc-osoby-najblizszej-w-skutek-wypadku-sprzed-dnia-3-sierpnia-2008r/ , dla przypomnienia jednak wskazujemy, że ono świadczeniem, którego głównym celem jest kompensacja szkody o charakterze niemajątkowym. Taki rodzaj roszczenia z reguły należał się osobom bezpośrednio poszkodowanym w skutek wypadków komunikacyjnych lub w sytuacji, kiedy wypadkowi takiemu ulegał osoba nam najbliższa ? w skutek którego doszło do jej zgonu.
Podkreślmy to z całą stanowczością, aż do niedawna świadczenie to przysługiwało osobom, które poniosły uszczerbek na zdrowiu lub których osoba najbliższa zmarła wskutek wypadku komunikacyjnego.
Zgodnie jednak z najnowszą linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, która z uwagi na potwierdzenie jej uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2018 r. sygn. akt III CZP 60/17, (zasada prawna), Sąd Najwyższy dobitnie stwierdził, iż ?Sąd może przyznać zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego, który na skutek czynu niedozwolonego doznał ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.?
Przekładając myśl Sądu Najwyższego na praktyczne zastosowanie chodzi tutaj o najbliższą osobę (współmałżonka, rodziców, dzieci, partnerów), która w skutek wypadku komunikacyjnego została trwale niepełnosprawna i wymaga pomocy czy opieki w życiu codziennym. Sąd Najwyższy dostrzegł problem osób na których barkach spoczęła bardzo często dożywotnia opieka nad niepełnosprawnymi osobami najbliższymi, których niepełnosprawność powstała w skutek wypadku komunikacyjnego.
Takie stanowisko Sądu Najwyższego otworzyło drogę dla wielu rodzin, których życie zmieniło się nieodwracalnie w skutek wypadku komunikacyjnego, natomiast osoba poszkodowana w skutek takiego zdarzenia była nierzadko zdana w stu procentach na opiekę swoich najbliższych bez szans na powrót do życia sprzed wypadku. Dzięki takiemu stanowisku Sądu Najwyższego sytuacja wielu takich poszkodowanych i ich rodzin przestanie być różnicowana na ich niekorzyść, na co zresztą bardzo słusznie wskazuje SN: ,,nie ma podstaw do rozróżnienia między zerwaniem więzi rodzinnej wskutek śmierci osoby najbliższej, a niemożnością nawiązania lub rozwinięcia tej więzi pomiędzy bliskimi z powodu ciężkiego uszkodzenia ciała jednego z nich. Różnica między sytuacją, w której jedna z osób połączonych więzami rodzinnymi (bliskości) traci życie, a sytuacją, w której doznaje ona ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, nie polega na tym, czy dobro osobiste bliskiego zostało naruszone, gdyż tak jest w każdym z tych wypadków, lecz dotyczy sposobu naruszenia. Skoro w utrwalonym i jednolitym orzecznictwie Sądu Najwyższego uznaje się, że zadośćuczynienie na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego przysługuje w razie śmierci bliskiego, to niezasadne jest odmawianie go, gdy to samo dobro ucierpiało ciężko, chociaż w inny sposób. Twierdzenie, że naruszenie dobra osobistego może polegać tylko na jego definitywnym unicestwieniu z powodu śmierci jednej z osób połączonych więzami bliskości, a nie zrywa się dopóty, dopóki osoba ta żyje, nie uwzględnia bogactwa i złożoności czynników tworzących tę więź, do której podtrzymania nie wystarczy jedynie zachowanie egzystencji fizycznej.?
Pomimo jednak wyraźnego stanowiska SN trzeba mieć na uwadze, iż tego rodzaju sprawy nadal stanowią w sądach w cały kraju pewną nowość i dlatego, też ale również z uwagi na ich niejednolity charakter oraz konieczność indywidualnej oceny sprawy te należą do szczególnie skomplikowanych. W tego rodzaju sprawach konieczne jest wykazanie naruszenia szeroko rozumianych dóbr osobistych w postaci więzi rodzinnych.
Podsumowując, stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone i potwierdzone w/w uchwale ogromnie zwiększył możliwość dochodzenia zadośćuczynienia dla najbliższych osób poszkodowanych w skutek wypadków komunikacyjnych, które w skutek takiego zdarzenia zostały niepełnosprawne i konieczne jest sprawowanie nad nimi opieki oraz pomoc w codziennym życiu.
