Poniższy artykuł ma na celu omówienie kwestii dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z zaniedbaniem w restauracji czy kawiarni, czego skutkiem jest zatrucie klientów.
Obowiązki i odpowiedzialność właściciela restauracji
W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że w większości przypadków osoby prowadzące restauracje czy hotele mają zawartą umowę ubezpieczenia OC z tytułu działalności gospodarczej. Osoba prowadząca taką działalność trudni się głównie przygotowaniem i podawaniem posiłków, dlatego jego głównym obowiązkiem jest zachowanie najwyższych możliwych warunków higieny oraz dbanie o świeżość produktów, których używa w swojej restauracji.
Do zaistnienia odpowiedzialności restauratora konieczne jest udowodnienie jego winy, co obejmuje zarówno jego działanie jak i zaniechanie. Właściciel restauracji odpowiada w takich sprawach na zasadzie ryzyka. Udowodnienie winy restauratora będzie dość skomplikowanie, gdyż konieczne jest wykazanie, że do zatrucia doszło we wskazanej restauracji i w określonej chwili. Ponadto istotne jest, aby zgłosić się do lekarza, który wskaże powód wystąpienia dolegliwości chorobowych, np. obecność pałeczek salmonelli ? która jest charakterystyczna dla zatrucia pokarmowego.
Najczęściej właśnie do zatrucia dochodzi w skutek spożycia mięsa, jajek, nabiału lub wielokrotnie rozmrażanych i zamrażanych lodów. Pałeczki salmonelli powodują charakterystyczne objawy tj. bóle brzucha, bóle głowy, wymioty, biegunkę, wysoką gorączkę. Takie objawy występują najczęściej po upływie ok. 18-24 godzin od zjedzenia nieświeżego jedzenia.
Przykładowe sprawy
Przykładem wręcz modelowym, jest sytuacja pewnej pary młodej, na której weselu doszło do zatrucia 34 ich gości w tym i samej młodej pary. Dlatego w wyroku z dnia 20 grudnia 2013. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie o sygn. akt II C 802/10 nie miał wątpliwości i zasądził na rzecz państwa młodych zadośćuczynienie i odszkodowanie.
Bardzo ciekawe jest również stanowisko wielu sądów powszechnych w Polsce oraz wiekowa już uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1986. O sygn. akt III CZP 2/86 w którym SN wskazał, że: Biuro podróży odpowiada za działania lub zaniechania zagranicznych osób trzecich, którymi się posługuje w wykonaniu swych zobowiązań w zakresie wyżywienia uczestników zagranicznej wycieczki, także wówczas, gdy nie miało możliwości kontroli i nadzoru nad tymi osobami.
Jakie ma to znaczenie w przypadku odpowiedzialności biura podróży za zatrucie w restauracji przy hotelowej, np. podczas wycieczki do Bułgarii, Grecji czy Tajlandii?
Otóż ogromne. W takiej sytuacji, kiedy dochodzi do zatrucia w skutek podawanego nam nieświeżego pożywienia i jesteśmy w stanie wykazać, że jest to wina serwowanych nam na wakacjach dań, nie musimy próbować walczyć o swoje prawa za granicą, gdyż odpowiedzialność za naszą szkodę poniesie biuro podróży, które nas na tą wycieczkę wysłało. Taki zamysł ustawodawcy legł u podstaw art. 474 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Zasada ta znajduje wprost zastosowanie do odpowiedzialności biura podróży, które wykonując swoje zobowiązania posługuje się osobami trzecimi. (w/w uchwała SN). Analizując takie sprawy, można znaleźć wyroki sądów w całej Polsce zasądzające na rzecz takich turystów zadośćuczynienia i odszkodowania, m.in. Wyrok Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 29 czerwca 2017 r., sygn. akt: IX C 1171/17. W takich sprawach oprócz odpowiedzialności deliktowej wynikającej z przepisów kodeksu cywilnego, biuro podróży ponosi też odpowiedzialność za niezgodność usługi turystycznej z umową, na mocy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.
Wnioski
W tego rodzaju sprawach pamiętać jednak trzeba, że ważnym jest, aby zgromadzić jak najwięcej dowodów na potwierdzenie, że wynikła szkoda jest spowodowana przez tę konkretną restaurację w tym konkretnym momencie. W wyżej przytoczonych sprawach kwestia zatrucia nie budziła wątpliwości, bo z jednej strony goście weselni byli tylko w jednej restauracji, liczba chorych była przytłaczająca i część z nich szybko trafiła do szpitala. Ponadto jeden z pracowników obsługi również zgłosił się do szpitala z zatruciem. W drugiej sprawie natomiast uczestnicy wycieczki mieli wykupiony pakiet all-inclusive więc korzystali tylko z restauracji hotelowej, spędzili w tym samym miejscu kilka dni, więc nie mogli zatruci się gdzie indziej. Ponadto o zatruciu informowało rezydenta niezależnie od siebie kilku wczasowiczów. Znaczenie trudniejsze będzie wykazanie, że doszło do zatrucie w normalnych warunkach, kiedy mamy dostęp do wielu miejsc w których jemy i często mija wiele godzin zanim wystąpią jakiekolwiek dolegliwości.
Podsumowanie
Podsumowując, kiedy dochodzi do zatrucia w skutek zaniedbania restauracji, to odpowiedzialność właściciela odbywa się na zasadzie ryzyka, to jest obejmuje ono i jego zachowanie i zaniechanie. Ponadto dla wykazania winy restauratora konieczne jest wykazanie, że to właśnie w tym miejscu w tym czasie doszło do zatrucia. Takie przypadku zdarzają się najczęściej na różnych imprezach masowych typu wesela, wyjazdy firmowe, wczasy. Nie należy lekceważyć zarówno objawów chorobowych jak i odpowiedzialności odpowiednich podmiotów za narażenie nas na negatywne skutki swojego działania.
