Sytuacja, w której dochodzi do podjęcia czynności komorniczych wobec dłużnika, jest zawsze trudną okolicznością dla tej strony. Większość osób, które znalazło się w takiej sytuacji, rezygnuje z walki o swoje słuszne prawa.
Komornik jest organem powołanym do wykonywania orzeczeń sądów powszechnych i upoważniony do stosowania w imieniu Państwa do przymusu wobec dłużnika. Niestety z uwagi na takie uregulowanie pozycji komornika, dłużnik jest obowiązany poddać się temu przymusowi. Nie oznacza to jednak, że dłużnik jest bezbronny w takiej sytuacji. Komornik, jako że jest organem państwowym, jest obowiązany do działania w granicach prawa. Zatem kiedy komornik swoimi czynnościami narusza wobec dłużnika normy postępowania, może ponosić odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Wespół z komornikiem odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa.
Najczęstsze uchybienia w czynnościach komornika
Najczęściej spotykane uchybienia w czynnościach podejmowanych przez komornika, które mogą prowadzić do wyrządzenia szkody, to:
– zajęcie przedmiotów z przekroczeniem potrzeby zaspokojenia wierzyciela, czyli ponad wysokość długu;
– dokonanie sprzedaż zajętych przedmiotów lub nieruchomości po rażąco niskich cenach albo z naruszeniem zasad licytacji;
– prowadzenie egzekucji bez ważnego tytułu wykonawczego, czyli bez orzeczenia sądu zaopatrzonego klauzulą wykonalności lub w sytuacji, kiedy nadanie klauzuli odbyło się z naruszeniem przepisów prawa;
– pomyłka co do osoby dłużnika, lub egzekucja z majątku dłużnika elementów, które nie wchodzą w skład jego majątku, w tym dokonanie sprzedaży tego majątku, zwłaszcza rzeczy oznaczonych do co tożsamości, np. mające wartość kolekcjonerską znaczki pocztowe, których właścicielem nie jest dłużnik;
– brak przekazania wierzycielowi świadczeń jakie udało się komornikowi wyegzekwować;
Istotnym jest jednak, aby pamiętać, że kluczowym elementem wyrażenia sprzeciwu wobec działań podejmowanych przez komornika jest skarga.
Skargę taką należy wnosi się w terminie tygodniowym do Sądu Rejonowego przy którym działa komornik. Skargę taką należy złożyć na ręce komornika, który może uznać skargę za uzasadnioną lub w razie odmowy skierować ją do Sądu Rejonowego do rozpoznania.
Warto na każdym etapie postępowania monitorować działania komornika, który w toku trwania całej sprawy ma obowiązek informowania o podejmowanych czynnościach, podstawie dokonywania tych czynności czy też możliwości i sposobie skarżenia takich czynności.
Jednakże brak wniesienia skargi nie przekreśla prawa strony do dochodzenia odszkodowania za każdą szkodę, którą komornik wyrządził swoim niezgodnym z prawem działaniem. Niestety brak takiej skargi może być podstawą do odpowiedniego zmniejszenia wysokości odszkodowania. Powództwo w takiej sprawie, powoduje badanie przez sąd czy i w jakim zakresie doszło do takiego działania komornika, które można uznać za niezgodne z prawem.
Przedawnienie
Jako, że prezentowana sytuacja, ma charakter deliktowy, to przedawnienie takiego roszczenia wobec komornika przedawniania się co do zasady wraz z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jednak termin ten nie może być dłuższy niż lat 10 licząc od dnia, w którym doszło do szkody. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której szkoda wyrządzona została przestępstwem, wtedy okres przedawnienia może wynosić nawet 20 lat. Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał w wyroku z dnia 30 października 2014r. sygn. akt: II CSK 60/14, iż bieg przedawnienia roszczenia na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy z 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji o odszkodowanie za szkodę poniesioną wskutek bezprawnego pobrania opłat egzekucyjnych rozpoczyna się od daty uprawomocnienia postanowienia komornika o ustaleniu kosztów egzekucji (art. 4421 § 1 k.c.).
Podsumowanie
Sytuacja, w której dochodzi do postępowania egzekucyjnego, a działania podejmuje komornik, jest choć niezwykle stresująca, to jednak nie jest sytuacją bez wyjścia. W takim przypadku trzeba pamiętać o możliwości składania uzasadnionej skargi na czynności komornika niezgodne z prawem. Trzeba jednak pamiętać, że nie każde zdarzenia, z którym się nie zgadzamy będzie niezgodne z prawem. Warto jednak wiedzieć, że w sytuacji rażącego naruszenia przepisów prawa przez czynności komornika, istnieje możliwość uzyskania odszkodowania za wyrządzoną takim działanie szkodę.
