Inne,  Postępowanie cywilne,  Postępowanie sądowe

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACODAWCY ZA NARUSZENIE PRAW PRACOWNICZYCH czyli jak dochodzić swoich praw

Większość z nas jest związana stosunkiem pracy i znajduje się w stosunku zależności od swojego pracodawcy. Do czasu, kiedy wszystko jest zgodnie z naszymi oczekiwaniami nie ma żadnych problemów, co natomiast zrobić kiedy pracodawca przekracza swoje prawa, a tym samym narusza nasze uprawnienia jako pracownika? Czy w polskim prawie istnieją rozwiązania, które pozwalają pracownikowi na dochodzenie swoich roszczeń?

Otóż tak. Polski system prawny chroni pracownika przed działaniami pracodawcy niezgodnymi z prawem i przekraczającymi zakres jego uprawnień.

Odpowiedzialność pracodawcy regulują głównie przepisy Kodeksu pracy. Jednakże również w innych ustawach z zakresu prawa pracy możemy odnaleźć regulacje odnoszące się do odpowiedzialności pracodawcy za naruszenie praw pracownika. Należy również brać pod uwagę przepisy Kodeksu cywilnego, które mają odpowiednie zastosowanie do odpowiedzialności pracodawcy, na mocy art. 300 k.p.

CHARAKTER ODPOWIEDZIALNOŚCI PRACODAWCY

Mając na uwadze charakter prawny odpowiedzialności można wyróżnić odpowiedzialność pracodawcy typu penalnego i typy prywatnoprawnego. Typ penalny odpowiedzialności wyraża się przede wszystkim w sankcjach karnych lub wykroczeniowych przewidzianych w przepisach prawa pracy, natomiast typ prywatnoprawny ma charakter kompensacyjny, a więc wiąże się z naprawieniem szkody wyrządzonej pracownikowi. Pracodawca może zatem za swoje przewinienie odpowiadać na drodze karnej jak i na drodze cywilnej.

W zakresie typu prywatnoprawnego odpowiedzialność pracodawcy opiera się na przepisach prawa pracy, a jest to m. in. odpowiedzialność związana z rozwiązaniem lub wygaśnięciem umowy o pracę, z naruszeniem obowiązku wydania świadectwa pracy, z tytułu naruszenia zasady równego traktowania pracownika i mobbingu oraz na przepisach kodeksu cywilnego, m.in. odpowiedzialność z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, z tytułu naruszenia dóbr osobistych, z tytułu nieuzyskania przez pracownika lub uzyskania zaniżonego świadczenia z ubezpieczenia społecznego na skutek niedopełnienia przez pracodawcę czynności niezbędnych w celu uzyskania takiego świadczenia.

CO ZROBIĆ W PRZYPADKU ŁAMANIA PRAW PRACOWNICZYCH?

W sytuacji naruszania praw pracownika przez pracodawcę można podjąć wiele kroków zmierzających do ochrony swoich praw i zaprzestania tych naruszeń. W pierwszej kolejności zasadne jest wskazanie pracodawcy zakresu jego niewłaściwych zachowań względem pracownika. Jeżeli jednak sytuacja nie ulega zmianie, a pracodawca ignoruje zgłaszane problemy może okazać się, że jedyną drogą będzie zawiadomienie Państwowej Inspekcji Pracy o nieprzestrzeganiu praw pracowniczych. Podjęcie postępowania wyjaśniającego przez PIP i stwierdzenie naruszeń praw pracowników może skutkować wysokimi karami finansowymi nałożonymi na pracodawcę. Należy zauważyć, że skarga do PIP może stanowić alternatywę dla pozwu do sądu pracy.

Skargę można wnieść osobiście, za pośrednictwem poczty tradycyjnej lub poczty elektronicznej, faksu bądź formularza e-skargi. Pismo powinno zawierać:

– nazwę, miejscowości i datę, adres placówki, do której kierowana jest skarga,

– imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby składającej skargę,

– nazwę i adres zakładu pracy,

– opis zarzutów wobec pracodawcy.

Warte podkreślenia jest to, że Inspekcja Pracy gwarantuje anonimowość osobie skarżącej, a do ujawnienia tożsamości potrzeba pisemnej zgody skarżącego pracownika – jest to istotna informacja z punktu widzenia świadczenia pracy w dotychczasowym zakładzie pracy. Informację o wynikach kontroli prawnik otrzymuje najpóźniej po 30 dniach od zgłoszenia.

Pracownik może dochodzić swoich praw również w postępowaniu sądowym, składając pozew do sądu pracy, właściwego dla pozwanego, bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca jest, była lub miała być wykonywana (art. 461 § 1 k.p.c.). Co istotne sprawy pracownicze są co do zasady zwolnione są z kosztów sądowych. Dopiero w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych pobiera się tzw. opłatę stosunkową wynoszącą 5 procent od wartości przedmiotu sporu lub wartości zaskarżenia. Ponadto w przypadku apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej oraz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, pracownik dokonuje opłaty podstawowej równej 30 zł.

PRACOWNIK MA PRAWA

Będąc pracownikiem masz prawa, które Pracodawca ma obowiązek przestrzegać. Jeśli tego nie robi powinieneś podjąć działania zmierzające do ich ochrony. Trzeba jednak pamiętać, że wszelkie podejmowane czynności mające na celu egzekwowanie naszych prawa muszą być rozsądne, to znaczy warto wiedzieć jakie prawa ale i jakie obowiązki ma zarówno pracodawca jak i pracownik.

Adwokat Iwona Wachel Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego w Rzeszowie. Jako adwokat w ramach swojej praktyki zajmuje się m.in. prawem cywilnym oraz prawem karnym z uwzględnieniem etapów obejmujących postępowanie przygotowawcze, proces sądowy, postępowanie wykonawcze. Specjalizuje się w sprawach odszkodowawczych z uwzględnieniem wypadków komunikacyjnych, wypadków przy pracy, wypadków w rolnictwie, wypadków za granicą, błędów medycznych oraz naruszenia dóbr osobistych.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *